Roadmap

Het ontwikkelen van webcomponenten is de volgende stap in onze componentenbibliotheek. In het kort komt het op het volgende neer: we gaan de frontend loskoppelen van de TYPO3-backend, zodat we flexibeler zijn. Het is hiermee gemakkelijker en sneller om een nieuwe website te maken. Maar ook wordt het mogelijk om andere CMS'en van dezelfde frontend gebruik te laten maken.

Bij sommige gemeenten zijn er meerdere openingtijden voor verschillende diensten. Of is er behoefte om meerdere, flexibele contactopties te tonen. Daarom gaan we de functionaliteit van ons openingtijdenblok uitbreiden.

AI gaat zowel bezoekers als webredacteuren helpen. We hebben onderzocht waar AI meerwaarde biedt, bijvoorbeeld bij het vullen van trefwoorden in de backend of suggesties voor bezoekers aan de website. Er is een proof of concept gemaakt voor het automatisch vullen van metadata in de backend van TYPO3, waar we heel enthousiast over zijn. We gaan dit in 2025 voor al onze gemeenten beschikbaar stellen.

Beeldschermen zijn groter dan een aantal jaren geleden. Daarom passen we de breedte van de pagina's binnen ons concept voor de desktopweergave aan.

De functionaliteit binnen het dienstenpakket van gemeenten is de laatste jaren uitgebreid. We hebben gehoor gegeven aan de behoefte om deze functionaliteit ook direct toegankelijk aan te bieden aan inwoners en ondernemers aan de bovenkant van de webpagina's. Het menu kan uitgebreid worden met buttons voor bijvoorbeeld een Mijn omgeving (inloggen), een taalselector, een groter logo, Google Translate, A-Z-lijst en meerdere menu-items.

We zijn met meerdere auditbureaus in gesprek over toegankelijke manieren van filteren van content. Er is nog geen eenduidig advies. Wij passen de filtering alvast aan, zowel technisch als visueel, op basis van de discussies en richtlijnen op de website van NL Design System. Dit is momenteel de meest toegankelijke en gebruikersvriendelijke manier van filteren.

We hebben een eerste eenvoudige integratie met OpenStad gerealiseerd. Hiervoor is een extensie ontwikkeld waarmee redacteuren eenvoudig componenten van OpenStad op een webpagina kunnen plaatsen. 

Hoe werkt het?

• Redacteuren voegen de volledige URL van de widget, zoals die op de OpenStad-website wordt aangeboden, toe aan een contentelement. 
• Het contentelement toont de widget direct op de webpagina, inclusief alle ingevoerde functionaliteit. 
• De vormgeving van de widget wordt precies overgenomen zoals deze door OpenStad is aangeleverd. 
• Het is mogelijk om meerdere widgets op één pagina te plaatsen, mits de URLs verschillend zijn. 

Voordelen voor bezoekers

Via de widgets kunnen bezoekers participeren in initiatieven van OpenStad, rechtstreeks vanaf de gemeentelijke website. Alle gegevens die bezoekers invullen, worden verwerkt in OpenStad en niet in TYPO3.

Vervolg

In 2025 gaan we de integratie beschikbaar stellen aan klanten. Belangrijk: Om OpenStad-widgets op je OpenGemeenten-website te kunnen plaatsen, is een OpenStad-platform vereist. Voor meer informatie over OpenStad kun je terecht op de website van implementatiepartner Draad(Verwijst naar een externe website).

Binnen de bestaande componenten willen we nieuwe opties toevoegen. Het gaat om: project cards met tags en voortgang project, 2 nieuwe spotlight-layout varianten en 2 nieuwe header-layout varianten.

Er zijn schetsen gemaakt voor nieuwe varianten van de banner en spotlight lay-outs. Deze ontwerpen zullen we intern bespreken. De verdere uitwerking en ontwikkeling worden binnenkort ingepland.

We gebruiken al een tijdje een koppeling met KOOP om officiële bekendmakingen, gepubliceerd via DROP, op je website te tonen. KOOP heeft onlangs de standaarden vernieuwd, en daarom hebben wij een nieuwe TYPO3-extensie ontwikkeld. Hierbij hebben we meteen verbeteringen doorgevoerd:

• Nieuw paginatype: het paginatype 'Officiële bekendmakingen' is toegevoegd. Hierin zijn alle functies van de bestaande contentelementen geïntegreerd.  
• Verbeterde zoekresultaten: alleen zoekresultaten worden nu getoond; actuele bekendmakingen verdwijnen uit het zoekoverzicht.  
• Paginering: zoekresultaten zijn nu overzichtelijk gerangschikt, dankzij paginering.  
• Slimmere zoekfunctie: je kunt nu de volledige tekst doorzoeken voor nog betere resultaten.

In 2025 gaan we dit nieuwe paginatype implementeren op alle toptakenwebsites.

Om het beheer van de website overzichtelijker te maken, gaan we de functionaliteit en de mogelijkheden van het redactioneel tabblad verbeteren. Zo weten we dat redacteuren een notificatie willen ontvangen als een pagina opnieuw bekeken moet worden. 

Wat is er veranderd? 

• Contentowner veld toegevoegd: Met extra velden voor afdeling en team.
• Redacteuren veld toegevoegd: Je kunt redacteuren selecteren uit de lijst van backend-gebruikers.
• Verloopdatum en laatst geüpdatet toegevoegd: Deze velden worden automatisch ingevuld op basis van de nieuwe bewerk- en goedkeuringsfunctionaliteit. Op basis van de verloopdatum kunnen redacteuren en contenteigenaren automatisch een notificatie ontvangen, twee weken voor de pagina verloopt.
• Aan CSV-export zijn alle velden toegevoegd.
• Notificatiemogelijkheid via e-mail is mogelijk.

Nieuwe widgets in het TYPO3-dashboard 

Voor deze functionaliteit gaan we het dashboard van TYPO3 gebruiken en zijn twee widgets toegevoegd: 

• Widget voor contenteigenaren: Geeft een overzicht van pagina’s die beoordeeld en goedgekeurd moeten worden.
• Widget voor redacteuren: Hiermee kunnen zij direct pagina’s bewerken. 

In 2025 gaan we de nieuwe functionaliteit implementeren.

In juli heeft Swink onze website lenteveld.nl beoordeeld op de technische aspecten van digitale toegankelijkheid. Lenteveld.nl is een fictieve gemeentewebsite die we gebruiken om ons OpenGemeenten-webconcept en de bijbehorende componenten te presenteren. Het onderzoek heeft enkele verbeterpunten aan het licht gebracht. De oplossingen voor deze punten zijn deels al doorgevoerd, en voor andere punten staan de verbeteringen gepland.

In de afgelopen maanden hebben verschillende gemeenten een toetsing laten uitvoeren op de digitale toegankelijkheid van hun websites. Dit heeft geresulteerd in een lijst met geconstateerde verbeterpunten. Om transparantie te waarborgen, hebben we op de kennisbank een overzicht geplaatst van deze toegankelijkheidsissues, inclusief onze aanpak voor het oplossen ervan. 

Illustraties zorgen ervoor dat bezoekers van een website informatie beter begrijpen en onthouden. Ze ondersteunen, verduidelijken en versterken de tekst. Illustraties in overheidscommunicatie zijn meer dan decoratief. 

Samen met gemeenten Westland, Nissewaard, Bloemendaal, Heemstede en BBSUO hebben wij het initiatief genomen om een rechtenvrije illustratieset te ontwikkelen die speciaal is gericht op overheidscommunicatie.

Bekijk de volledige illustratieset(Verwijst naar een externe website)

De toegankelijkheidsverklaring van de technische aspecten van onze website bleek niet volledig in lijn met de huidige situatie. Er waren nog twee openstaande punten, die inmiddels zijn opgelost, maar waarvoor destijds geen hertoetsing was aangevraagd bij Toegankelijk Online. Deze hertoetsing is nu alsnog uitgevoerd, en de bijgewerkte toegankelijkheidsverklaring(Verwijst naar een externe website) is op de website gepubliceerd. Deze verklaring kan gecombineerd worden met de toetsing van de content en contrasten, zodat je als gemeente de A-status kunt behalen. 

We hebben nieuwe iconen toegevoegd aan onze iconenset. De set bestaat nu uit 210 iconen. Naast de regular variant introduceren we nu ook een Line variant en een Fill variant. Alle iconen zijn gepubliceerd op de website gemeenteniconen.nl(Verwijst naar een externe website). Wil je de iconen voor een ander communicatiemiddel gebruiken? Je kunt ze als svg downloaden vanaf deze website.

TYPO3 versie 12 is inmiddels de LTS-versie (Long Term Support). Onze ontwikkelaar heeft veel voorbereidend werk verricht voor de upgrade naar versie 12. Na een testperiode met vier gemeenten werden op vrijdag 12 juli alle testomgevingen overgezet naar versie 12. Vanaf dat moment was de nieuwe versie beschikbaar voor weergave op je eigen testomgeving(en). In de nacht van 16 op 17 juli werd de release naar de productieomgeving uitgevoerd. Dit betekent dat alle OpenGemeenten-websites vanaf woensdag 17 juli gebruikmaken van TYPO3 versie 12.

We introduceren een nieuwe navigatiefunctie voor je website: de A-Z lijst. Deze lijst rangschikt alle pagina’s alfabetisch, wat vooral handig is voor bezoekers, inclusief mensen met een visuele beperking. Hierdoor kunnen zij sneller en eenvoudiger de juiste pagina vinden. 

Voor de A-Z lijst is een nieuw paginatype ontwikkeld, waarop je een introductietekst kunt toevoegen. Bovendien is aan elke pagina een tabblad 'A-Z lijst' toegevoegd. Hiermee kun je eenvoudig aangeven welke pagina’s in de lijst worden weergegeven. Je kunt pagina’s ook een alternatieve naam geven, zodat bijvoorbeeld de pagina Service en Contact ook kan worden gevonden onder Openingstijden. 

De toegankelijkheid van deze functie is grondig getest door een toegankelijkheidsexpert. Alle verbeterpunten uit deze tests zijn verwerkt, waardoor de A-Z lijst volledig voldoet aan de toegankelijkheidsrichtlijnen. 

Gemeentelijke dienstverlening is vaak gebaseerd op complexe regelgeving met talloze voorwaarden en uitzonderingen. Beslisbomen bieden een effectieve manier om bezoekers naar een passend advies of formulier te leiden. Dit maakt het voor bezoekers duidelijker welke mogelijkheden er zijn, zoals het bepalen van hun recht op bijstand of kwijtschelding. 

Een beslisboom is een visuele weergave in de vorm van een boomstructuur, waarin alternatieven en keuzes in een besluitvormingsproces worden getoond. Het functioneert als een stroomdiagram met takken en subtakken. Omdat het een paginatype is, kun je zelf de structuur en inhoud van de beslisboom opbouwen.

Achter veel knoppen zit een link naar een formulier. Deze formulieren komen vanuit een applicatie, bijvoorbeeld voor afspraken of een zaaksysteem. Deze applicaties geven soms problemen of er is onderhoud nodig, waardoor de formulieren niet beschikbaar zijn. Om dan snel centraal een melding te kunnen plaatsen bij alle buttons die leiden naar de betreffende applicatie ontwikkelden we een mechanisme. Op het moment dat een applicatie het niet doet, kan een melding in de recordmap worden aangezet. Deze verschijnt op de productpagina en de knop is op dat moment niet meer aan te klikken. 

Omdat leges en belastingtarieven jaarlijks aan het einde van het jaar worden vastgesteld door de gemeenteraad, is het fijn om de nieuwe bedragen vast te kunnen klaarzetten op je website. Je hoeft dan op 1 januari niks meer te doen, omdat alles wat je hebt klaargezet automatisch wordt gepubliceerd. We hebben hiervoor een mechanisme via insert records om je werk gemakkelijker te maken.  

We hebben een extensie ontwikkeld voor het toegankelijkheidslabel. Hiermee kun je het label, dat wordt gegenereerd op het toegankelijkheidsregister met een score van A tot en met E, eenvoudig op je website publiceren. In de extensie voeg je de link naar de toegankelijkheidsverklaring en de link naar de bijbehorende afbeelding toe.

De componenten in onze componentenbibliotheek zijn gebaseerd op patronen en richtlijnen die we continu evalueren. We volgen de design- en UX-ontwikkelingen van onder andere gov.uk, Rijksoverheid en het NL Design System en voeren regelmatig onderzoeken uit. Dit stelt ons in staat om te garanderen dat je website altijd toegankelijk en gebruiksvriendelijk blijft. De volgende aanpassingen zijn doorgevoerd: 

• De navigatie naar de volgende of vorige pagina is duidelijker gemaakt, zodat bezoekers gemakkelijker kunnen zien waar ze naartoe kunnen navigeren.
• De checkboxes en radiobuttons zijn verkleind, maar voldoen nog steeds aan de toegankelijkheidsnormen.
• De nummers in het stappenplan zijn nu met elkaar verbonden voor een duidelijker overzicht.
• Het toptakencomponent is compacter en gebruiksvriendelijker geworden dankzij enkele aanpassingen.
• De marges tussen de links in de footer zijn vergroot in de rijweergave, zodat ze niet meer in elkaar overlopen.
• De linker marge in het stappenplan is aangepast voor een beter visueel evenwicht.
• Het contentblok in de spotlight bij een foto achter tekst is op desktop breder gemaakt voor meer ruimte en leesbaarheid.
• De marges rondom de calamiteitenbanner zijn vergroot voor een betere uitstraling en zichtbaarheid.
• De iconen in waarschuwingen zijn iets kleiner gemaakt voor een meer gestroomlijnde weergave. 

Inwoners hebben recht op toegang tot informatie van de overheid. Het is daarom belangrijk om zoveel mogelijk informatie openbaar te maken, zowel op eigen initiatief als op verzoek. Om je hierbij te ondersteunen, hebben we een Woo-themawebsite ontwikkeld en een koppeling gemaakt met de OpenWoo.app van Conduction. Hiermee kun je documenten uit systemen zoals het zaaksysteem en het raadsinformatiesysteem publiceren en doorzoekbaar maken op je Woo-themawebsite. In november hebben we de koppeling met de OpenWoo.app van Conduction afgerond.

Wil je meer weten? 

• Bekijk de informatiepagina over onze Woo-oplossing.
• Bekijk de koppeling op de Woo-website van gemeente Barneveld(Verwijst naar een externe website).

Voor de gemeente Zeist hebben we de website zekerinzeist.nl(Verwijst naar een externe website) ontwikkeld, waar bewoners gebruik kunnen maken van een handige rekenhulp. Na het invullen van enkele gegevens ontvangen bezoekers een gepersonaliseerd advies over welke regelingen voor hen relevant zijn. De rekenhulp is gebouwd met de formulieren API van TYPO3. 

Voor de gemeente Soest hebben we een adreszoeker ontwikkeld. Bezoekers kunnen hun postcode en huisnummer invoeren om een duurzaamheidsadvies te ontvangen dat specifiek is voor hun adres. Bekijk de adreszoeker op de website van gemeente Soest(Verwijst naar een externe website).

We ontwikkelden de mogelijkheid voor automatisch aanvullen van een zoekwoord. Bezoekers kunnen direct naar een pagina of naar een zoekresultatenpagina. De technische uitvoering voldoet aan alle toegankelijkheidseisen.   

Op alle TYPO3-omgevingen worden de bewerkgeschiedenis en logs van 90 dagen en ouder automatisch verwijderd uit de TYPO3-backlog. De gegevens worden vervolgens geanonimiseerd opgeslagen op een andere locatie. Hiermee voldoen we aan de voorwaarden van de BIO (Baseline Informatiebeveiliging Overheid) en de Gibit (Gemeentelijke inkoop bij IT-toolbox).

Cobytes heeft de servers waarop alle OpenGemeenten-websites draaien geüpgraded. Deze werkzaamheden vallen onder preventief en innovatief onderhoud. Dit betekent dat we niet alleen toekomstige problemen proberen te voorkomen, maar ook de nieuwste technologieën implementeren om je websites sneller en veiliger te maken. 

De mogelijkheid voor het inzetten van een zoekadvertentie is ontwikkeld. Deze functionaliteit maakt het mogelijk om een opvallend resultaat bovenaan de zoekresultatenpagina te plaatsen op basis van trefwoorden. Met een zoekadvertentie kun je links maken naar interne pagina’s of naar externe links. 

Veel van onze klanten gebruiken kaarten om informatie over te brengen aan bezoekers. We hebben al extensies voor SWIS Mappi, Arcgis, Giskit, Geoserver en Webgis. Het frame waarin de kaarten worden getoond op een webpagina is beperkt. Daardoor staan kaarten uitgezoomd, waardoor bezoekers niet direct alle relevante informatie zien. Daarom wordt het frame van de kaart breder en hoger op een ‘brede pagina’. In dezelfde verhoudingen als op een smalle pagina. 

In de techniek voerden we kleine aanpassingen door.

We stelden een aantal zaken in: hsts headers, security.txt, RKPI certificaat en challenge responce shield op formulieren.

Bezoekers moeten toestemming geven voordat een Vimeo of Youtubefilmpje afgespeeld kan worden.

Er is een deeplink mogelijk tussen Siteimprove en TYPO3. Hiermee kun je een melding die je vindt in Siteimprove direct op de betreffende pagina oplossen. Om dit te activeren vraag je een deeplink aan bij Siteimprove(Verwijst naar een externe website).

Met dit element kun je paginalinks maken naar verschillende pagina’s en naar een overzichtspagina.  Bovendien kun je een afbeelding/illustratieof toptaak toevoegen aan de kaart.

Voor vacatures hebben we paginatypes ontwikkeld, zodat je ze niet langer via projecten hoeft te publiceren.

We hebben een oplossing ontwikkeld waarmee bezoekers je website kunnen vertalen via Google Translate. Bij het klikken op de translate-knop worden bezoekers eerst naar een tussenpagina geleid. Hier wordt uitgelegd dat Google commerciële cookies plaatst en wordt gevraagd of ze hiermee akkoord gaan. Bij akkoord wordt de website automatisch vertaald met Google Translate, standaard naar het Engels. De translate-knop wordt in de footer geplaatst, in lijn met het voorbeeld van de Rijksoverheid.